"नाती"

'नातं' शब्द म्हटलं कि आठवतात ती रक्ताची नाती. आई बाबा मामा मामी मावशी आत्या काका काकू भाऊ बहीण आणि अशीच बरीच चुलत मावस नाती. पण आपण हल्ली कितीशी जपतो हि रक्ताची नाती? लग्न मुंज बारसे आणि अगदी कुणी गेले कि आपल्याला सगळ्यात आधी आठवतात. अर्धी अधिक नाती तर " लोक काय म्हणतील?" या भीतीपोटीच जपली जातात. आपल्याकडे  बराचश्या नात्यांबद्दल गैरसमज जास्त आहेत, म्हणजे सासू-सून , नणंद - भावजय , भाऊ-भाऊ यांचं पटत नाही. नात्याची सुरवातच जर आपण मानत अढी धरून केली तर  ती नाती फुलणार कशी? कितीतरी ठिकाणी सासू-सुना, नणंद -भावजय मैत्रिणीसारख्या तर सासरे-जावई , भाऊ-भाऊ मित्रांसारखे राहतात. जिथे नाती येतात तिचे हक्क येतो, अपेक्षा येतात आणि साहजिकच मग अपेक्षा पूर्ती ना झाल्याने ने होणारे वाद येतात. इथे प्रत्येक जण दुसऱ्याला जबाबदार धरत असतो, मी मोठा तो लहान मीच का नमते घेऊ असे अहंकार घेऊन बसतो. एखादे पाऊल मागे जाण्याची कुणाची तयारी नसते कारण आपल्यावर लहानापासून हेच बिंबवले गेले असते ना कि चूक मोठ्यांची नसते लहानांनी माफी मागायची असते. दर वेळी लहानांनी माफी मागावी असे नाही कधी कधी मोठ्यांनीही आपला मोठेपणा दाखवून लहानांना माफ करायला हवे.  बऱ्याचदा नात्यांमध्ये कडवडपणा हा एकमेकांना गृहीत धरल्यानेच येतो. कदाचित नात्यांमध्ये असलेल्या बंधनांमुळे आजची पिढी हि मित्र मैत्रीणमध्ये जास्त रमते. 

आपल्या आयुष्यात अजून एक नातं असते ते गुरु शिष्याचे नातं . शाळेत असताना एखाद्या शिक्षकांशी आपण अगदी बांधले जातो. आपल्या आई वडिलांसारखे आपण त्यांना मानतो. त्यांनी शिकवलेले संस्कार आपण कधीच विसरत नाही. कधी कधी घरच्यांपेक्षा आपण त्यांचे जास्त ऐकतो. 

खरेतर सर्वात सुंदर नातं 'मैत्रीचं' , निखळ आणि अतिशय सुंदर. या नात्याला कुठलीही सीमारेषा नसते. आपल्या कडे ना एक सवय आहे दोन माणसं जर एकमेकांच्या जवळ असतील , मग ते पुरुष असोत व स्त्रिया त्यांच्या नात्याला एक नाव दिले जाते. कुठल्याही नात्याला नाव दिले कि त्यावर बंधन येते. त्यातली मोकळीक निघून जाते. एका मित्राने दुसऱ्या मित्राला घरासाठी पैसे कमी पडतात म्हणून स्वतःच्या बायकोचे दागिने गहाण ठेऊन पैसे दिले. असे एखादा सख्खा भाऊ हि करणार नाही.

बऱ्याच वेळा वयात आलेल्या मुलांच्या आई बाबाना सांगितले जाते कि त्यांचे पालक कमी आणि मित्र जास्त व्हा , कारण खरंच जर प्रत्येक नात्यात जर मैत्रीचा ओलावा असेल तर त्या नात्याचा गोडवा आयुष्य भर अनुभवता येतो.