( मैत्री बंध ...... महाराष्ट्र टाइम्स, मुंबई टाइम्स ०७.०८. २०१८ )

 (गवसली नात्यातील मैत्री)

मैत्री म्हटले की आपल्या डोळ्यासमोर मित्रमैत्रिणीच येतात. शाळेतले, कॉलेज मधले, ट्रेन मधले आजूबाजूचे सगळेच. पण आपली भावंडे ही आपले पाहिले मित्रमैत्रिण असतात. माझ्यासाठी माझी भावंडे, भाचे भाच्या हे अगदी मित्रा मैत्रिणींसारखेच आहेत. त्यांच्यापेक्षा दुप्पट वयाची असूनही त्यांना प्रत्येक पिकनिक ला मी हवीच असते. रक्षाबंधन , भाऊबीज अशा सणांना तर आम्ही भेटतोच पण वर्षातून एकदा आम्ही कुठेतरी पिकनिक ला ही जातो. ज्यावेळी आम्ही एकत्र असतो त्यावेळी अगदी मित्रमैत्रिणी मध्ये चालते तशी थट्टामस्करी चालते. लहान मोठे, आत्यभाचा, भाऊ बहीण ही नाती विसरून फक्त धमाल असते. कुणाचे वाढदिवस असोत, कुणाकडे पूजा, किंवा कुणाचे वाढदिवस असो आम्ही सगळे मिळूनच जातो. सगळे हेवेदावे विसरून आम्ही तो तो दिवस एन्जॉय करतो.

मी मोठी आहे म्हणून माझ्यावर सगळ्यांची जबाबदारी असते. पण मोठी आहे म्हणून माझी मस्करी करायला कुणी मागे नसतं. अशावेळी कोण कुणाचा दादा आणि कोण कुणाची ताई याचे भान नसते. समोरची व्यक्ती ही फक्त आपली दोस्त असल्यासारखे वागतात. आम्ही आमचा व्हाट्सएप ग्रुप ही बनवला आहे "नात्यांची जपणूक". इथे फक्त सगळी यंग ब्रिगेड आहे मी सोडून.

कधी कधी वाद ही होतात, रुसवे फुगवे ही होतात, पण रुसणारि व्यक्ती १० मिनिटांच्या वर रुसून राहू शकत नाही कारण कुणीतरी असे काही बोलून जाते की त्या व्यक्तीला बोलावेच लागते. आणि मग त्या विषयावर अशी काही टिप्पणी होते की हसून हसून डोळ्यात पाणी येते.

जयेश, विकी, निखिल, मिथिल, मिताली, मंथन, ओंकार , आकांक्षा, हर्षु, विद्या, आणि आमचं शेंडेफळ  मयूर अशी आमची ही गँग. आता त्यात अजून एक दोन जण समाविष्ट झाले आहेत. आमची ही नात्याची जपणूक कायम अशीच राहू दे.

कुठल्याही नात्यामध्ये जेव्हा मैत्री होते ना तेव्हा ते नातं जास्त जवळचे होते. सगळे रुसवे फुगवे विसरून वर्षातून एकदा तरी आपण आपल्या नातेवाईकांना घेऊन पिकनिकला जायलाच हवे. कारण याच वेळी आपल्याला प्रत्येक नाते नव्याने गवसते.

विंदा

विंदा म्हंटले की एकच वाक्य डोळ्यासमोर येते ते म्हणजे माझी "ती फुलराणी". मी तिला पहिल्यांदा पाहिले  ते शाळेत कुठल्यातरी कार्यक्रमाला ती फुलराणी करताना . तेव्हाच मला ती आवडली होती. गोरा रंग, कुरळे केस दोन वेण्या खूप गोड दिसत होती.  खरंच त्या वेळी तिला पाहिल्यावर "ती पाहताच बाला कलीजा खलास झाला" अशी अवस्था आमच्या शाळेतील बऱ्याच मुलांची झाली असेल  तिला ते सांगण्याची हिंमत मात्र कुणाची झाली होती की नाही माहीत नाही. संगीतामध्ये जशी जोडगोळी असते तशी आमच्या वर्गात होती माधवी आणि विंदा. एकीचे नाव घेतले की आपोआपच दुसरीचे नाव यायचे त्यावेळी.
शाळेत नाही पण कॉलेजमध्ये असताना आमच्या दोघींमध्ये बरेच छोटे छोटे वाद व्हायचे, पण कधी  आम्हाला तिसऱ्या व्यक्ती ची गरज नाही लागली अमच्यात सलोखा घडवायला. आमचे हे लुटुपुटू चे वाद जास्तीत जास्त एक दिवस चालायचे. बहुतेक वेळा हे वाद विंदांच्या उशिरा येण्यावरून व्हायचे.
आमचे कॉलेज वेगवेगळे होते पण क्लास एकच वैद्यांसरांचा. खूप धमाल केली ५ वर्षे. क्लास च्या गॅदरिंग ला आम्ही रुक्मिणी रुक्मिणी गाण्यावर नृत्य केले होते.  विंदांच्या दुसऱ्या घरी आम्ही तालीम करायचो तिथे ही तालीम कमी आणि टाइमपास च जास्त व्हायचा. क्लास मध्ये आमचा एक मित्र होता कविश शाह. पण विंदा ने त्याच्याशी आजपर्यंत मैत्री जपली आहे मस्त, त्यानिमित्ताने आम्हालाही आमच्या जुना मित्र परत सापडला. विंदांच्या घरचे , कॉलेज मधले मित्रमैत्रिणी सगळेच मला ओळखतात. तसेच माझ्या घरचे नातेवाईक ती तुझी गोरी मैत्रीण म्हणून तिला ओळखतात.
कॉलेज ला असताना माझ्या हातात एक अंगठी होती ती विंदा ला खूप आवडायची. एकदा सहज तिने ती घालून पहिली आणि ती तिच्याकडेच राहिली. आमच्या दोघींच्या ही ती गोष्ट लक्षात आली नाही. दुसऱ्या दिवशी क्लास ला आल्या आल्या तिने ती अंगठी माझ्या हातात दिली. घरी तिची आजी तिला खूप ओरडली होती. आणि  विंदांच्या आजीचे रागावणे आम्हाला सगळ्यांना माहीत होते. तिचे आपण ऐकत नाही तोपर्यंत ती आपल्याला बजावत राहणार. आजीचा सगळ्यात जास्त ओरडा कुणी खाल्ला असेल तर ती मी. तरीही तिची आजी जितकी रागावायची तितकी प्रेमळ ही होती. तिच्या तिन्ही नातवंडांवर तिचा खूप जीव होता.
विंदा चा तिच्या अण्णांवर आणि दादावर जास्त प्रेम. तिच्यासाठी तिचा दादा एक चांगला मित्र. पण मला आठवतंय एका व्यक्तीवरून तिच्या दादाने तिच्याशी अबोला धरला होता त्यावेळी झालेली विंदाची तगमग मी खूप जवळून पहिली आहे. त्यावेळी तिने दादा साठी (नक्की आठवत नाहीये) पण एक पत्र किंवा डायरी लिहिली होती. आणि तो अबोला सुटल्यावर तिचा आनंद ही आम्ही अनुभवला आहे.
विंदाने बहुतेक माझ्या घरी पहिल्यांदा नॉन व्हेज खाल्ले होते. ती घरी आली आणि मासे केले असले की ती आवडीने खायची. म्हणजे तिला माझ्या घरी आल्यावर व्हेज नकोच असायचे. माझ्या घरी केलेली मुशी तिच्या खूप आवडीची. कधी ही पोहे न खाणारी मी विंदांच्या हातचे दडपे पोहे आवडीने खायचे. तिच्या हाताच्या त्या पोह्याची चव अजून रेंगाळते आहे जिभेवर. तिच्या हातची फणसाची भाजी ही मस्तच.
आम्ही तेरावीत असताना एका नाटकाच्या ग्रुप मध्ये काम केले होते, तेव्हा आमच्या ग्रुप मध्ये फक्त विंदांच्या एकटीचे नाव पेपरमध्ये आले होते. आम्ही सगळ्यांना तो पेपर दाखवत सुटलो होतो.
अजून एक गोष्ट एखादी चुकीची गोष्ट केलेली पटत नाही ती लगेच समोरच्याची शाळा घेते. आमच्या पिकनिक च्या वेळी त्या रिसॉर्ट ला आलेला  एक अभिनेता आमच्या मुलांवर ओरडला होता तेव्हा तिने त्याचीही शाळा घेतलीं होती.
विंदाची अजून एक सवय होती जी आता आठवली की हसू येते. काही झाले आणि आपण चुकून म्हटले की नाच आता तर ही वेळ काळ स्थळ न पाहता हात हवेत फिरवून नाचायला लागायची. आणि  अय्या!!! किती गोड !! हे बोलायची तिची सवय. त्यावर मी तिला नेहमी म्हणायचे चाटून पाहिलेस का? आणि मग ती जीभ बाहेर काढून दाखवायची.
विंदा दिसायला छान,  हुशार, बोलणे ही लकबी  सगळ्या बाबतीत उजवी पण तरीही आमच्यात कधी द्वेष, मत्सर, चढाओढ नव्हती.उलट एकाचे कौतुक झाले की आम्हाला आनंदच होतो. आजही आम्ही मस्करीत कधीतरी म्हणतो की विंदा असली की मुलांना आम्ही इतर मुली दिसत नाही. एक गोष्ट आवर्जून सांगावीशी वाटते की मला कधी कधी एक प्रश्न पडतो कीशाळा कॉलेज मध्ये जिच्याशी इतके वाद घातलेत तीच ही का? आता जेव्हा कधी आम्ही फोनवर बोलतो ( शकतो काही वाईट बातमी असेल किंवा मी चिडून ग्रुप लेफ्ट केला असेल) ती अगदी मोठ्या बहिणी सारखी माझी समजूत घालते. आजही फोन केल्यावर भेटल्यावर आम्ही  आमची बरीच गुपितं एकमेकींना सांगतो. आणि जुन्या आठवणी काढून खूप हसतो.
जास्त कुणाला माहीत नाहीये पण विंदा ने पु ल रंजन नावाच्या नाटकाचे २५ एक प्रयोग केलेत. आणि माझी मनापासून इच्छा आहे की तिने आतापर्यंत गृहिणीची भूमिका अत्यंत छान पार पाडली आहे तर आता तिने एकदा तरी परत रंगभूमीवर यावे. नाटकाच्या बोर्ड वर परत एकदा तिचे नाव पाहायला आपल्या सगळ्यांना नक्कीच आवडेल.
आणि त्यांचे हे व्ही नावाचे चौकोनी कुटुंब असेच खुश राहू दे.

आतापर्यंत तुला ती फुलराणी करून दाखव असे सारखे सांगून मी खूप त्रास दिला त्याबद्दल सॉरी. पण या ब्लॉग चे बक्षीस म्हणून आपण भेटल्यावर तू एकदा नक्कीच करून दाखवशील ना😉😘

 

मुक्ता

मुक्ता  सध्या माझी थेट  कमी आणि  नेट मैत्रीण जास्त झाली आहे. खरेतर  आमची मैत्री आम्ही दहावीत असताना झाली. दिवसातले कमीत कमी ४ तास आम्ही एकमेकींशी बोलतो , सुट्टीचे आणि काही ठराविक दिवस सोडले तर. आज हि तिला माझे आणि मला तिचे बहुतेक सगळ्यात पहिले गुड मॉर्निंग असते. सुरवातीला जरा अंतर ठेवणारी मुक्ता हळू हळू माझ्याशी बोलू लागली. शाळेच्या मधल्या सुट्टीत आम्ही चणे शेंगदाणे खायला बाहेर जायचो आणि पान पसंद नावाच्या गोड पानासारख्या लागणाऱ्या  गोळ्या ही खूप खाल्ल्या. पुढे कॉलेज ला गेल्यावर तिचे आणि आमचे कॉलेज वेगळे होते पण आम्ही एकाच क्लास ला होतो वैद्यसरांच्या . पण वैद्य सरांच्या क्लास च्या जास्त आठवणी नाहीत माझ्याकडे. फक्त एक गोष्ट आठवतेय कि एक राकेश नावाचा मुलगा तिला खूप चिडवायचा उगाचच. आणि हि जास्तच चिडायची मग तो अजून चिडवायचा तिला. मला वाटते एखाद फटका हि खाल्ला असेल त्याने मुक्ताचा . 

हा शाळेत असताना मात्र मला मुक्ताचे घर खूप आवडायचे. कारण आमच्या सगळ्यांची घरे बिल्डिंग मध्ये होती त्यांचा मात्र बंगला होता . त्यामुळे एक वेगळे अप्रूप होते. त्यांच्याकडे एक कुत्रा हि होता मला अजूनही आठवतेय आम्ही कसे लपून छपून जायचो तिच्याकडे. तो भुंकायला लागला कि त्यांना लगेच कळायचे कुणीतरी आले आहे. मुक्ताच्या घरी केलेली आमची "मोरूची मावशी" नाटकाची तालीम मला अजूनही आठवतेय. तालीम कमी आणि खादाड पणा जास्त झाला होता. मस्त भजी करून खाल्ली होती. त्यानंतर हि बऱ्याच वेळा मुक्ताच्या घरी जाणे झाले होते. आईवडिलांशिवाय आपल्या खोलीत बसणे हे मुक्ता कडे शक्य व्हायचे. 

कॉलेज नंतर आमचे भेटणे फार कमी झाले होते. माझ्या लग्नाच्या वेळी, तिच्या लग्नाच्या वेळी असे एक दोनदा भेटलो असू. माझ्या बाळंतपणात भेटायला येणाऱ्या २-३ मैत्रीणमधली मुक्ता एक. त्यानंतर २०१० मध्ये जेव्हा मृणाल च्या निमित्ताने आम्ही भेटलो ते काही बंद झाले नाही .३-४ महिन्यातून एकदा आम्ही भेटतोच.  मध्ये मात्र तिच्या जॉब साठी महत्वाच्या असणाऱ्या नेट सेट च्या परीक्षेत पास होण्यासाठी तिला खूप अभ्यास करावा लागत होता त्यामुळे ती आम्हाला वेळ देऊ शकत नव्हती.  मला खरेच कौतुक आहे तिच्या या मेहनतीचे. तिने सगळे त्याग केले या परीक्षेसाठी. कधी कधी तिला यशाने अगदी १-२ मार्क ने हुलकावणी दिली. पण तिने हार मानली नाही. सतत ७ वर्षे तिने या साठी मेहनत घेतली. त्या सतत च्या येणाऱ्या अपयशामुळे हि कदाचित मध्ये ती खूप चिडचिडी झाली होती. छोट्या छोट्या गोष्टींवर रागवायची. घर, नोकरी , अभ्यास या सगळ्यामुळे ती पुरती दमून जायची. अपुरी झोप, प्रवासाचा क्षीण सगळेच. पण यावर्षी मात्र यश तिच्या पदरात पडलेच. तिच्या मेहनतीचं चीज झाले. 
 दोन गोष्टी मुक्ताच्या आवडत्या आहेत एक म्हणजे पावभाजी आणि दुसरे म्हणजे मेहंदी. मेहंदी काढायला ती नेहमी मला गिऱ्हाईक  बनवते. अगदी नाईट आऊट साठी भेटायचे असले तरी हि मेहंदीचे कोण घेऊन येणार. त्यासाठी ती वेस्ट हुन ईस्ट लाही येते. एक आहे आपल्याला हवी असलेली गोष्ट मिळवायची जिद्द आहे तिच्यात आणि त्यासाठीची मेहनत हि ती करते.  मुक्ताचा नावडता विषय म्हणजे गणित. तिचे गणित पहिले तर समोरचा चक्कर येऊन पडेल. ती कॉमर्स मधून कशी पास झाली हे तिचे गणित पाहिल्यावर सगळ्यांनाच प्रश्न पडेल.
मुक्ताचा जसा राग भारी तसेच भारी तिचे हसणे. अगदी सातमजली गडगडाटी हास्य. तिला नॉर्मल हसता येतच नाही बहुतेक.
जसे आमचे नेट वर रोज बोलणे असते तसे मी विरार ला असताना आम्ही लागोपाठच्या ट्रेन ला असायचो. मग विवा सुपर मार्केट मधले एक दुकान हा आमचा भेटण्याचा अड्डा होता. आमची तासनतास तिथे गप्पा मारायचो. कधी कधी दीपाली, शीतल, रत्ना याही भेटायच्या आम्हाला तिथे. कधी कधी आमच्या शाळेच्या बाई हि भेटायच्या. गमतीने आम्हाला म्हणायच्या हि कि बरे आहे तुमचे इथे हि छोटेसे गेट टू गेदर होते. मजा यायची. कितीही बोललो तरी गप्पा संपायच्या नाहीत. अजूनही संपत नाहीत.

ती चिडली रागावली की खूप वाटायचे की बोलणे बंद करावे की काय तुझ्याशी पण नाही, जर गैरसमज करून मैत्री तोडणे किंवा बोलणे बंद करणे याला मैत्री म्हणत नाहीत. आज ह्या ब्लॉग च्या निमित्ताने तुला सॉरी म्हणते आपले जे काही फोटो पेपर मध्ये आले ते छापणाऱ्याने असे छापले कि तू त्यात नव्हतीस त्या वरून आपण बरेच वाद हि घातले , अगदी अबोला हि धरला. पण तो २-४ दिवसांसाठीच होता. त्यानंतर हि आपण तसेच बोलत राहिलो जसे आधी बोलत होतो.  एक गोष्ट मात्र लक्षात आली कि मी तुझ्याशी आणि तू माझ्याशी बोलल्या शिवाय राहू शकत नाही. आणि एक विनंती आहे जे काही तुझ्या मनात आमच्याविषयी (मी आणि मंदार) विषयी जे काही गैरसमज आहेत ते काढून टाक. आमच्या कडून काही गोष्टी अनावधानाने घडल्या असतील हि पण आम्ही कुठलीच गोष्ट तुला त्रास व्हावा, किंवा तुला टाळावे म्हणून मुद्दाम केली नाही.

खरें तर मी आणि मुक्ता अगदी रोजच बोलतो. ती सगळ्या गोष्टी मला सांगते  आणि मी ही बऱ्याच गोष्टी तिला सांगते  पण आज एक गोष्ट कबूल करते की अजूनही काही अश्या गोष्टी आहेत ज्या मी तिला सांगितल्या नाहीत.

मुक्ताचा  जितका मला राग आला आहे ना तितका माझा तिच्यावर विश्वास हि आहे. तिला सांगितलेली कुठलीही गोष्ट ती दुसऱ्या कुणाला कधीच सांगत नाही. किंवा तिला एखादी आपली गोष्ट माहित आहे म्हणून त्याचा गैरफायदा हि घेत नाही.  तिच्या विषयी एक गोष्ट मला आवर्जून सांगावीशी वाटते ते म्हणजे तिला माझ्याविषयी असणारी काळजी. मी कुठेही गेले, अगदी ते आमचे गेट टू गेदर असो किंवा मी माझ्या कामासाठी कुठे जाऊ दे. मी सुखरूप पोचल्याचा तिला मेसेज किंवा फोन नाही केला तर ताबडतोब दिलेल्या वेळेत तिचा फोन येतो. मला कधी बरे नसले तरी दिवसातून ३-४ वेळा माझ्या तब्बेतीची चौकशी करायला ती मेसेज नाही तर कॉल करतेच. 

तिच्यामुळे माझ्यात काही चांगले बदल हि घडलेत, मी दारासमोर रोज रांगोळी. काढायला लागले, जमेल तशी चालायला जायला लागले. तिच्यामुळे मी दालखिचडी बनवायला आणि खायला शिकले. त्याआधी मला हा काय प्रकार असतो माहित नव्हते.  आणि एक गोष्ट ती नेहमी मला सांगते की इतरांचा विचार करणे सोडून दे, पण ते काही माझ्याच्याने होत नाही.

खरंतर मुक्ता विषयी कधीपासून लिहायचे होते पण काही कारणे अशी होती की थांबले होते पण आता एक कारण असे घडली की मला खूप इच्छा झाली लिहायची.

मुक्ता तुझ्यामध्ये जो काही आमूलाग्र बदल झालाय ना तो कायम तसाच ठेव. आणि मला खूप छान वाटतं आहे की उशिरा का होईना तूझ्या लक्षात आल्या काही गोष्टी. खरतर हा तुझा १८०  अशांतला बदल आहे तो हळू हळू ३६० होऊ दे. मुक्ता तुझ्यात एक लहान मूलं दडलेले आहे त्याला तसेच ठेव , फक्त त्यामुळे  कुणी दुखावले जाणार नाही याची हि काळजी घे.
आणि एक गोष्ट मला आवर्जून सांगावीशी वाटते कि माझ्या प्रत्येक ब्लॉग ला कंमेंट देणारा जसा भूषण आहे तशीच एक मुक्ता हि. आणि मला खात्री आहे कि तिच्या जवळच्या लोकांमध्ये मैत्रीणमध्ये माझा पहिला नंबर लागतो. हो कि नाही ग ?