आई

हा ब्लॉग कदाचित माझ्या भावनांचा निचरा करण्याचा प्रयत्न आहे. 

आपल्याला शाळेत नेहमी निबंध लिहायला देत असत. विषय अगदी ठरलेले असत. माझा आवडता नेता, प्राणी, मला पडलेलं स्वप्न किंवा मी अमुक अमुक झालो तर. या सगळ्याच विषयाबरोबर एक विषय असायचा माझी आई, माझे बाबा हा विषय जास्त कधी कुणी लिहिलेला मला तरी आठवत नाही. कदाचित तेव्हा नोकरी करणाऱ्या आई नसतील जास्त. 

पण तरीही आई हा विषय दिला कि सुरवात ठरलेली असायची. माझ्या आईचे नाव हे आहे. ती घरात अमुक अमुक कामे करते. मला डबा करून देते, माझा अभ्यास घेते, माझ्या आई ला हे आवडते, ते आवडत नाही. . असे बरेच काही .... आणि मग शेवटचे वाक्य म्हणून माझी आई मला खूप आवडते. अगदी साधा सरळ आणि मनस्वी निबंध. बाई हि त्याला १० पैकी ८ गुण तरी द्यायच्या. त्याही आईच होत्या ना मुलांना नाराज कसे करणार. 

मग जसे जसे मोठे होत गेलो तसे आईचे महत्व वाढत गेले आयुष्यातले, पण दुर्दैवाने कधी कधी ते त्या वेळी लक्षात नाही येत. आई नोकरी करणारी असो किंवा घरी राहणारी तिचे विश्व म्हणजे तिचा संसार आणि तिची मुले. मुलांच्या शाळा , कॉलेज, अभ्यास खाणे पिणे .... तिला काय माहित नाही असे होत नाही. पण आपल्या मुलांना किती ठाऊक असतात आपल्या आईच्या आवडी निवडी. आपण जसे मोठे होत जातो तसे आपण आपल्या विश्वात रमत जातो. शाळा , कॉलेज, मग नोकरी, आणि मग लग्न. या सगळ्यात आपले आई कडे लक्ष देणे राहूनच जाते. हल्ली तरी मदर्स दे, फादर्स डे च्या निमित्ताने आणि या सोशल मीडियामुळे का होईना थोडा मुलांना आईबद्दल थोडी फार माहिती असते. 

कसे असते ना जेव्हा आपण मोठे होतो तेव्हा  कितीतरी गोष्टींमध्ये आई आपल्याला ओरडत असते , हे करू नको , ते करू नको. तेव्हा आपण किती वैतागतो ना आई वर. खास करून मुली ... कि किती बंधन घालते हि आपल्यावर. पण हीच गोष्ट जेव्हा आपण आई होतो तेव्हा कळते. कधीतरी किती वेळा तरी आपले अगदी वाद हि होतात तिच्याशी. आईचे प्रेमच नाही माझ्यावर असे हि मनात बोलून जातो कधी कधी आपण. त्यावेळी फक्त राग असतो ना डोक्यात. ती बिचारी आपल्याला ओरडून विसरून हि गेलेली असते तिच्या बाकीच्या कामांच्या गडबडीत. आपण अगदी अबोला हि धरून मोकळे होतो. ह्या सगळ्या गोष्टी आपल्याला जाणवतात तेव्हा एक तर तिचे वय झालेले असते किंवा ती आपल्यात नसते. किंवा आपण आपल्या संसारात जेव्हा तिची भूमिका करतो तेव्हा सगळे आठवते.

दुर्दैवाने आज माझी आई माझ्या सोबत नाही. तसा मला माझ्या आईचा सहवास फार कमी लाभला. लहानपण आजी आजोबांकडे गेले, मग कॉलेज आणि लगेचच लग्न. त्यामुळे हवा तसा वेळ तिच्या सोबत नाही घालवता आला. लांब राहिल्यामुळे मला वाटायचे कि माझ्यावर आई चे प्रेम कमी आहे माझ्या इतर दोन भावंडांपेक्षा. पण हे किती चूक होते हे कळायला उशीर झाला .

तश्या आईच्या आठवणी आहेत खूप पण तिचा मला जास्त सहवास आठवतो तो तिच्या शेवटच्या दिवसातला. तिच्या बरोबर घालवलेले ते हॉस्पिटल मधले २० दिवस. माझ्या आईला इतके खचलेले मी कधीच बघितले नव्हते. तिला होणारा त्रास तिच्या चेहऱ्यावर दिसायचा पण काही करण्याची वेळ निघून गेली होती. आणि आताही कधी आई स्वप्नात आली तरी ती हॉस्पिटलमध्येच असते. 

एकच समाधान कि मला त्या शेवटच्या दिवसात माझ्या आईची सेवा करायला मिळाली. नाहीतर आयुष्यभर स्वतःचे मन खात राहिले असते कि आई साठी आपल्याला काहीच करता आले नाही. आज माझ्या कितीतरी मित्र मैत्रिणींच्या आई या जगात नाही. कुणी अगदी अचानक निघून गेल्या, त्यांना किती त्रास होत असेल याची कल्पना आता येते कि त्यांना कितीतरी करायचे असेल आई साठी आणि काही करायची संधीच मिळाली नाही . त्यावेळी त्यांना सांगायचो कि तिचे आयुष्यच तेवढे. पण जेव्हा स्वतःवर वेळ आली तेव्हा जाणवले. कि आई आहे तोपर्यंत खरेच तिची खरी किंमत कळात नाही पण ती गेल्यावर जाणवते कि किती मोठी पोकळी तयार झालीय. 

आईच्या हातच्या स्वयंपाक हा आपल्या सगळ्याच्या आवडीचा विषय. माझ्या आईसारखा स्वयंपाक दुसऱ्या कुणाचाच नसतो हि आपल्या सगळ्यांचीच भावना. आमचेही तसेच , माझ्या आईच्या हाताचे चिकन, वडे, पुरणपोळ्या, शिरा, रव्याचा लाडू याची चव आहाहा !!!!. अगदी साधी डाळतांदूळाची खिचडी केली तरी ती हि सुंदरच. दिवाळीच्या फराळात चकल्या , कधीच नरम नाही झाल्या अगदी कुरकुरीत . तिच्या रेसिपीने मी करून पहिले पण आमच्या क्षणिकच कुरकुरीत. आणि करंज्या तर अगदी पांढऱ्या तरी अजिबात कच्च्या नाहीत. तसे सगळेच जेवण खूप रुचकर.. आंबोळ्या आणि काळ्यावाटाण्याचं सांबार ... सगळेच. आजही मी काही बनवले तर माझी मुलगी लगेच म्हणते शीलू आजी ची टेस्ट नाही याला.

आता हि काही जणांचे म्हणणे असते move on हे घडतच राहते. खरे आहे पण आई ती आई असते आयुष्यात किती पुढे गेलो तरी तिच्या कौतुकाची नेहमीच कमी जाणवते. अडत कुणाचेही कुठेही नाही पण तिची उणीव वेळो वेळी जाणवते. 

माझ्या  नशिबाने मला आईसारखी माया करणाऱ्या अजून तीन व्यक्ती मिळाल्या अर्थात आईची उणीव नाहीच भरून निघू शकत पण त्या तिघी आई समान आहेत मला. एक तर माझ्या सासूबाई . दुर्दैवाने त्याही नाहीत आता पण सूनेपेक्षा मुलीसारखे जास्त वागवले त्यांनी मला. त्याच्या सोबत खूप फिरले. विरार ला आल्या कि त्यांच्या हातचे स्पेशल पदार्थ नेहमीच करून देत. सासुरवास मधला सा हि कधी जाणवू दिला नाही त्यांनी. दुसऱ्या म्हणजे पांचाळ काकी ... खरे तर या माझ्या शेजारी पण अगदी आईसारख्या. घरातले कुणाचे आजारपण असो, काही अडचण असो सतत पाठीशी. माझ्या आजारपणात जसे माझ्या आईने माझ्या हातात सगळे दिले तसे त्यांनी माझ्या आजारपणात केले. अगदी मनापासून. माझ्या घरी काही कार्य असले कि माझ्या पेक्षा त्यांनाच चिंता जास्त. आईसारखा त्यांचा ओरडा हि गोड वाटतो. त्यामाझ्या आईसारख्या आहेत म्हणण्यापेक्षा मी म्हणेन मी त्यांची मानसकन्या आहे. आणि तिसऱ्या आमच्या शेलारकाकी. कौतुकाच्या ठिकाणी कौतुक आणि चुकले कि तिथेच ओरडणाऱ्या. दिवाळीला न चुकता भेटवस्तू देणाऱ्या. कडक शिस्तीची आई असे म्हणू शकतो आपण. 

खरेच जाणारा माणूस जातो आपले आयुष्यही सुरळीत सुरु राहते. पण त्या आठवणी सतत आपल्या मनात ती ज्योत तेवत ठेवतात. आणि आईशी तर आपली नाळ जोडलेली असते. मग move on असे म्हणून ती अशी कशी तुटेल ना?

खरेच आहे पण आईसारखे दैवत साऱ्या जगतामध्ये नाही. 

आणि आपण सगळे निबंधामध्ये लिहायचो तसे म्हणून माझी आई मला खूप आवडते ...... 

अजून खूप सारे होते लिहिण्यासारखे पण लिहिताना डोळे जास्तच भरून येत असल्यामुळे शक्य नाही लिहिणे...